Cretan Institutional Inscriptions

Miletos 54-55

XML | PDF

553. Decreti di Mileto relativi allo stanziamento di Cretesi

Tipologia documentaria: due decreti

Supporto: più blocchi

Datazione: 228/227 a.C. (54), 223/222 a.C. (55)

Provenienza: Mileto, Delphinion

Collocazione attuale: Pergamon Museum, Berlino (?)

Edd. Milet I.III 33 + 37; Miletos 54-55 ➚PHIPHI.

Cf. Weiss 1914, pp. 269-272; Oguse 1931, pp. 164-167; Brulé 1978, pp. 165-170; Wilhelm 1980, p. 20 n. 20; Fontenrose 1988, nn. 5-6; Rodríguez Somolinos 1991, nn. OD 6-8; Hennig 1994; Curty 1995, n. 56; Merkelbach – Stauber, SGO I 01/19/03-04; Mastrocinque 2002, pp. 356-358; Chaniotis 2004a; Chaniotis 2005, pp. 84, 105; Chaniotis 2006a.

54
A
[ἐπὶ τ]οῦ θεοῦ̣ τ̣οῦ δευτ̣έρ̣ου τ̣ο̣ῦ̣ μ̣ε̣τ̣ὰ̣ Ἀ̣θ̣η̣ν̣[αγ]όρα̣[ν].
[ἔδοξε] τ̣ῶι δήμωι· γνώμηι συνέδρων τῶν αἱρεθέντων
[Λίχαν]τ̣ος τοῦ Ἑρμοφάντου, Φιλίδο̣υ τοῦ Λύσου,
[Ἀντή]ν̣ορος τοῦ Εὐανδρίδου, Σαμίου τοῦ Ἀνδρίου,
5[Ἀρ]ι̣στέως τοῦ Ἀνρδίου, Εὐδώρου τοῦ Σαμιάδου,
[Λ]εωδάμαν̣τος τοῦ Βάτωνος, Λάμπιος τοῦ Λαμπίτου,
Δημητρίου τοῦ Ἀλεξάνδρου, Βιωνίδου τοῦ Ἀρισταγόρου,
Κλεοστράτου τοῦ̣ Λεωσθένου, Ἡγήμονος̣ τοῦ Ἑκαταίου,
Ἀριστείδ̣[ο]υ̣ τοῦ Πο̣λ̣υξένου, Ἀριστάρχου τ̣οῦ Διογένου,
10Πύθωνος τ̣οῦ Μαιανδρίου, Σωπόλιος τοῦ Ε̣ὐδήμου,
Ἀ̣ριστοφῶ̣ντος τοῦ Δαμασίου, Θ̣ε̣ομνήστου τοῦ Διογένου,
Π̣ισίδου τοῦ Μενεκράτου, Γλαυ̣κίππου τοῦ Δαμασίου,
Βάβωνος τοῦ Πολυξ̣ένου, Διαγόρου τοῦ Λαομ̣ή̣[δ]ου̣,
Ἀριστέως τοῦ Φ̣[ε]ι̣δίου, Διομή̣[δου] το̣[ῦ . ]Υ̣[ . 7 . ]
B
[ - - - - - - - - - - ]
[ - - - - - - - - - - ]
[ - - - - - - - - - - ]
[ - - - - - - - - - - ]
5[ - - - - - - - - - - ]
οἱ σύνεδροι εἶπαν· ἐπειδὴ [ . c. 20 . ἐπελθόν]τες
[ἐπί τε τὴμ βουλὴν καὶ τὴν ἐκκλησίαν . c. 10 . διὰ τὴ]ν ὑπάρ-
[χουσαν πρὸς Κρῆτας οἰκειότητα καὶ συγγένειαν ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἠξ]ίωσαν
[γενέσθαι αὐτοῖς(?) . c. 28 . με]τάδοσιν
10τῆς πολιτείας [ . c. 25 . ἠξίωσαν δ]ὲ καὶ πα-
[ρασχέσθαι αὐτοῖς χώραν . c. 23 . ψη]φισαμέ-
[νου δὲ τοῦ δήμου . c. 30 . ] κοινὸν
[ . c. 42 . προ]θ̣ύμους
[ . c. 45 . ] περὶ
15[ . c. 43 . διαγ]ώ̣γ̣ι̣ο̣ν̣
C
[ . c. 17 . τοῦ θεοῦ τοῦ δευτέρου το]ῦ̣ μετὰ Ἀ[θηναγόρ]α̣ν̣
[ . c. 22 . περὶ δὲ τοῦ πλε]ονάζοντος [μέρο]υς τοῦ̣
[μισθοῦ(?) . c. 18 . Μιλη]σ̣ί̣[ο]ι̣ς καὶ συμφωνήσαν̣τας πρὸς
[ . c. 24 . τὸν] δῆμον βουλεύσασθαι, καθότι ἂν
5[δοκῆι. εἶναι δὲ Μιλησίους τοὺ]ς μετασχόντας τῆς πολιτείας
[τῶγ Κρητῶν, ἀφ’ ἧς ἂν ἡμέρας τ]ὸ ψήφισ[μ]α τόδε κυρωθῆι· μὴ ἐξεῖναι δ̣ὲ
[δικάζεσθαι κατὰ μηθενὸς αὐτῶν] μηθενὶ [πε]ρὶ τῶν προγεγονότων ἕως
[εἰς στεφανηφόρον τὸν θεὸν τὸν δεύ]τερον τὸμ μετὰ Ἀθηναγόραν καὶ μῆνα
[ . c. 11-13 . μηδὲ ἐκεί]νοις κατὰ μηθενὸς Μιλησίων μηδὲ τῶν
10[Μίλητον οἰκούντων, ἀλλὰ] ἀφεῖσθαι πάντας ἀπὸ πάντων. ἐὰν δέ τις
[παρὰ τὸ ψήφισμα δικάζητ]αι, μὴ γραφέ[τω]σαν αὐτῶι τὴν δίκην οἱ ἄρ-
[χοντες μηδὲ βοηθείτωσαν(?) τῶι ἀδ]ικ̣ο̣υμένωι, καὶ ἡ δίκη ἄκυρος
[ἔστω . c. 35 . ]ίας γινομένης καὶ ἡ
[ . c. 38 . Κρ]η̣τ̣ῶ̣ν, ο[ἷ]ς δ̣έ̣δ̣[ο]τ̣α̣ι
D
[π]ά̣σ̣η̣[- - -]
. οντες [- - -]
εἰς δὲ τ[- - -]
ἐκκλησία̣[- - -]
5τρε̣ῖς φυλὰς̣[- - - τοὺς]
δὲ τειχοπο̣ι̣[οὺς - - - Ἀρ-]
τεμισιῶν . . [- - -]
καὶ εἰς τὰ [- - -]
νόμοι συ[- - - δια-]
10κλήρωσι̣ν̣ [- - - δοῦ-]
ναι δὲ αὐτο̣[ῖς - - -]
. λανιον. τῆς δὲ [Ὑβ]ανδ̣ί̣δος ε[ . c. 26 . τοὺς]
ἀρχιτέκτονας ἐγδημήσαντας̣ [εἰς τὸ χωρίον . c. 17 . ]
[ . 5 . ]μενον, καθότι ἐψή̣φ̣ι̣σ̣[ται ὁ δῆμος . c. 21 . ]
E
. ΟΜΕΝ̣[ . c. 33 . ]Ι̣Α̣[ . , καθότι ἐπι-]
τήδειον ἔσται, καὶ τὴν γενομένην διαίρεσιν ἀναγράψαι εὐ̣[θὺς με-]
τὰ τῶν ὀνομάτων καὶ παραδοῦναι τῶι γραμματεῖ τῆς βουλῆς, [ἵνα]
ὑπάρχῃ ἐν τοῖς δημοσίοις· δοῦναι δὲ τὸγ γραμματέα τὸ ἀντίγ[ρα-]
5φον καὶ τοῖς οἰνοφύλαξι, τοὺς δὲ παραλαβόντας καταχωρίσαι εἰς̣ [τὰ]
λευκώματα, ἐν̣ οἷς καὶ αἱ ὦναι ὑπάρχουσι. μὴ εἶναι δὲ αὐτοῖς τὴ̣[ν]
δεδομένην χώραν ἀποδόσθαι μ̣ηδενὶ ἕως ἐτῶν εἴκοσι· [ἐ]ὰν [δ]έ̣
τις ἀποδῶται τρόπωι ὁτωι[ο]ῦν̣, ἥ τε ὠ̣νὴ ἄκυρος ἔστω καὶ δ̣ίκη̣ν εἶν̣[αι]
κατὰ δὲ τοῦ ἀποδομένου καὶ τοῦ ἀγοράσαντος ἀδικίου τῆς πόλε[ως]
10τῶι βουλομένωι Μιλησίων· τὰσ δὲ γραφὰς τῶν δικῶν καὶ τὰ λοιπὰ [συν-]
τελεῖσθαι κατ[ὰ τὸν] ξ̣ενικ̣[ὸν] νόμον. δεδόσθαι δὲ αὐτοῖς καὶ σ̣κ̣[ευά-]
ριον. Μυο̣[υσίων δὲ τοὺς κ]ε[κτημ]ένους τὰς οἰκίας ἐν τῶι χωρίωι δ̣έ̣[ξασ-]
θαι αὐ[τούς. δοῦναι δὲ καὶ] ἀ̣πὸ τῶν ὑπαρχόντων στεγνῶν τ̣ῶ[ν]
ἐφ’ ἕτ[ος μισθούντων, ὅ]σοι ἐπαγγέ[λλ]ονται. ἵνα δὲ ταῦτα συ̣[μ-]
15[φερόντως - - - τάσσηται - - -]
F
συνισταμέ[νου δὲ π | ολέμου ἀμυνῶ ὑπὲρ τῆς τε πόλεως καὶ ὧν ἂν]
Μιλήσιοι ἐγκ[ρατεῖς | ὦσιν, παντὶ σθένει καὶ καθότι ἂν] δ̣υνα̣-
τὸν ἦι τάχιστα̣· [εὐορ | κοῦντι μέν μοι πάντα γ]ίνοι[το χρή]σιμα
καὶ καρποὶ κα̣[ . . . ]ων | [ . 20-21 . ] ε̣[ἰ δὲ] ἐφιο̣[ρκ]ο̣ί̣[η]ν, τὰ ἐνα̣ν̣-
5τία τούτω[ν]. ὁ δῆμ̣[ο | ς ὁ Μιλησίων ἐρωτ]ᾶ̣ι, εἰ αὐτῶι̣ [λ]ῶ̣ι̣[ον] κα[ὶ ἄ]μεινον
vac. ἔσται κ̣[α | ὶ νῦν καὶ εἰς τὸν ἔπ]ειτα χρόνον προσλαβόντι πρὸς τὸ
vac. πολίτε[υ | μα ἄνδρας] Δ̣ρ̣ηρίους καὶ Μιλα̣[τ]ίους, ὑπὲρ ὧν οἱ ἄνδρες
vac. ἥκουσι π[ρ | ὸς τὴμ πόλι]ν̣, κ̣[αὶ] μ̣ε̣[ταδό]ντι αὐ̣[τ]οῖ̣ς̣ χώρας καὶ τῶν
vac. ἄ̣λλων, | [ὧγ καὶ τοῖς ἄλλο]ις μ[έ]τεστι Μιλη̣[σί]οις· θεὸς ἔχρησε·
10vac. [δέξασθ’ ἀσπ]α̣σίως οἰκήτορας ἄνδρας ἀρωγοὺς
vac. [ἐς πόλιν ὑμετ]έρην· καὶ γὰρ λῶ̣ιον καὶ ἄμεινον·
vac. [ . 12 . ]ς φῶτες θεσμ[οῖσι]ν̣ ἐ̣πῶρ[σαν]
vac. [ . 14-15 . ]Α̣Ρ̣Ε̣Σ̣[- - -]
G
vac. σ[ . 8 . ]ΙΜ[- - -]
vac. πα[ . 6 . ]ν θυσ̣[- - -]
vac. καὶ διδύμων ἐ[- - -]
vac. ὡς ὑμῖν τελέσω̣[σι - - -]
5vac. ὁ δῆμος ὁ Μιλησί̣ω̣[ν ἐρωτᾶι, εἰ αὐτῶι λῶιον καὶ]
vac. ἄμεινον ἔσται κα̣ὶ [νῦν καὶ εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον προσ-]
λαβόντι πρὸς τὸ πολ̣[ίτευμα ἄνδρας τοὺς περὶ . c. 6 . ]
vac. καὶ Φιλάν[ο]ρα καὶ Σω[ . 9 . , ὑπὲρ ὧν οἱ ἄνδρες ἥκουσι]
vac. πρὸς τὴμ πόλιν, καὶ με̣[ταδόντι αὐτοῖς χώρας καὶ τῶν ἄλλων],
10vac. ὧγ καὶ τοῖ[ς ἄλ]λοις μ̣[έτεστι Μιλησίοις· θεὸς ἔχρησε]·
vac. ἅ φρεσ̣ίν [ἐ]στε ν[οοῦντες - - -]
vac. τιμαῖς δὲ ἐξω̣[- - -]
[ - - - - - - - - - - ]
55
a
ἔδοξε τῶι δήμωι· γνώμηι ἐ[πι]στατῶν· Ἀντίπατρο[ς . c. 4 . εἶπεν· ἐπε | ιδὴ]
πρὸς Κρῆτας ὑπαρχούσης οἰκειότητος καὶ συγγενε[ίας ἀπὸ τοῦ θε | οῦ],
συγκειμένης δὲ καὶ συμμαχίας, ἣν διὰ πατέρων ὁ δῆμο[ς κατὰ τὰ] |
διὰ τῶν ψηφισθέντων ὡρισμένα τετήρηκεν, ὡς προσ[ῆκον ἦν ἀπὸ | τοῦ]
5θεοῦ τὴν ἀρχὴν τῆς συγ⟨γ⟩ενείας εἰλήφοσιν, καὶ διὰ τῶν ἔ[ργων ὁ δῆμο | ς]
ἐκφανῆ{ι} καθιστὰς τὴν αὑτοῦ προαίρεσιν κοινῆι τε πάν̣τ̣[ων Κρητῶν] |
ἐποιεῖτο πρόνοιαν καὶ τοῖς δεομένοις τῆς ἀφ’ αὑτο̣[ῦ βοηθείας ὑπή-] |
κουε τοῖς ἀξιουμένοις διὰ τὸ κρίνειν κ[α]ὶ κατὰ τ[ὰ ἑκατέροις] |
οἰκείως συμφέροντα ἀκ̣ο̣λ̣ούθ̣ως δὲ [κ]α̣ὶ̣ τ̣[- - -] |
[ - - - - - - - - - - ]
b
30[- - -] | [- - -] ὅπως οὖν σ̣[υναν-]
[τήσηι ὁ δῆμος τοῖς βουλομ | ένοις πολιτεύε]σθαι μετὰ Μιλησίων
[- - -] | [- - -]Δ̣ . . Ἀπόλλων[ . 5 . ]
[ . c. 15 . περὶ ὧ | ν τὴν εὔνοι]αν ἀπεφήνατο̣ ἐ̣[πὶ τοῦ θεοῦ]
[τοῦ δευτέρου τοῦ μετ’ Ἀθη | ναγ]όραν καὶ προσέλαβ̣ε σύμψηφον τ̣ὴν τοῦ
35[θεοῦ γνώμην, ἀγαθῆι τύ] | χ̣ηι· ἐψηφίσθαι Μιλησίοις τοῖς μὲν διαπεμ-
[ψαμένοις περὶ τῆς πολι] | τείας, ὧν τὰ ὀνόματα κατασφραγισάμενοι
[ . c. 11 . κατὰ τὸ πρ | ό]τ̣ερον ψήφισμα, δεδόσθαι μετουσίαν
[τῆς ἐμ Μιλήτωι πολιτείας καὶ | ἱερ]ῶν καὶ ἀρχείων καὶ τῶν ἄλλων, ὧν καὶ
[Μιλησίοις μέτεστιν. ἵνα δὲ πά | ντα προσού]σης καὶ τῆς [ . 2-3 . ] τῶν θεῶν
c
40[εὐμεν]είας̣ τάσσηται, τὸμ προφ̣[ήτ | ην κ]αὶ τὸν ταμίαν τὸν̣
π̣α̣[ρ]ε̣δ̣[ρ]εύοντα ἐν τῶι ἱερῶι συντελέσ̣ | [αι θυσί]αν τῶι Ἀπ[όλ]λωνι τῶι
Δ̣ι̣δ̣υ̣μ̣εῖ, τὸν δὲ̣ στεφανηφόρον τῶι Δε̣ | [λφινίωι], τὸν [δ]ὲ ἱερέα̣ καὶ τοὺς
πρυτάνεις καὶ τους ἡιρημένους ἐπὶ τ̣ | [ῆι φυλ]α̣κῆι τῆ̣ι τε Ἑστία̣ι τῆι
Βουλαίαι κ̣αὶ τῶι Διὶ τῶι Βουλαίωι ἐπευχο | [μένου]ς τὴμ μετάδοσιν
45τῆς πολιτείας ἐπὶ σωτηρίαι καὶ ὁμον[ο | ίαι πά]ν̣των Μιλησίων γε-
νέσθ̣αι· [ὅπ]ως δὲ τὰ ἐψηφισμένα διαμ | [είνη]ι τὸν ἀεὶ χρό̣ν̣[ον], γ̣ε̣[νο]μέ-
νης [τῆς μεταδόσεως] μ̣[ὴ ἐξ]έστω τοῖς [μ] | ε̣τειληφό̣σι τῆς πολιτεί[α]ς̣
[δικάζεσθαι περὶ μηθενὸς μηθενὶ τῶμ | πολι]τ[ῶ]ν, ἀλλ’ οἰκείους κα̣ὶ̣
[φίλους ὑπάρχειν τοῖς τε πολίταις καὶ] | τ̣ο̣ῖ̣ς̣ ἄρχουσιν, τοῖς δὲ δόγ̣-
50μασιν τοῦ δήμου ἐμμένειν [- - -]
[ - - - - - - - - - - ]
d
60[- - -] | [ἀποτίνε]ι̣ν τὸ τίμημα. ἐὰν δὲ ὁ διώκων μὴ μετ[αλάβ]η̣ι̣
[τὸ πέμπτο | ν μέρος] τ̣[ῶ]ν̣ ψ̣ήφων, ἀποτεισάτω τὸ ἥμυσυ το[ῦ τιμ]ή-
[ματος - - -] | [- - -] τ̣ὸ μὲν τῆς πόλεως, τὸ δὲ τοῦ ἰδιώτου· τὴν δὲ
[προθεσμία | ν ἐντὸς τρι]ῶν εἶναι ἐνιαυτῶν. ἐπικληρωσάτωσαν δὲ
[αὐτοὺς οἱ | πρ]υτά̣ν̣[ει]ς καὶ ἐπὶ φυλάς, ἃς ἂν ὁ δῆμος ἀποδείξηι
65[ . 6 . λαγχ] | α̣ν̣έ̣τ̣[ω]σ̣α̣ν δὲ φυλακὴν καὶ φρουραρχίαν ἐτῶν παρελ̣-
[θόντων εἴ] | κοσι· λητουργιῶν δ’ ἔστωσαν ἀτελεῖς ἔτη πέντε ἀπὸ̣
[ἐνιαυτοῦ τ] | ο̣ῦ̣ μ̣[ε]τ̣ὰ̣ τὸν ἐνιαυτ̣ὸ̣ν τὸν ἐπὶ Πρωταγ̣ό̣ρ[ου· π]ο̣ιήσασθαι
[δὲ καὶ τοὺ | ς ἀνα]τ̣[άκτα]ς τὴν̣ π̣ρ̣ᾶ̣σιν τοῦ ἐνλιμενίου, ἐφ’ ὧιτε οἱ πρι-
[άμενοι τὴ | ν ὠνὴν ἀ]τελ⟨εῖ⟩ς [ἀφήσουσ]ιν τοὺς εἰσάγοντάς τι τῶμ πολι-
70[τογραφηθέντων - - -]
[ - - - - - - - - - - ]
e
80[- - -] | [ . 7 . ]ς̣ κ̣αὶ οἱ πρυτάνεις
[- - -] | [ . 6 . ] ν̣ο̣μ[ί]ζω̣σιν ἐπιτη̣δει-
[ . . εἶναι . 5 . ὁ δὲ ὅρκος ἔστω· συμπολι | τεύσομαι] τῶι δήμωι τῶι Μιλη-
[σίων μεθ’ ὁμονοίας καὶ συνδιατηρήσω | τὴν πόλιν] καὶ τὰ φρούρια, ἅ τε
[νῦν κατέχει ὁ δῆμος καὶ ὅσα ἂν ὕστε | ρον πρὸς α]ὐτὰ προσγίνηται,
85[ἀεὶ κατὰ δύναμιν τὴν ἐμήν. ἐμμενῶ δὲ | και πᾶ]σ̣ι τοῖς ἐν τῶι ψηφίσμα-
[τι γεγραμμένοις καὶ οὐ παραβήσομαι, ἀ | λλ’ ἀγ]ωνιστὴς ὡς προσῆκον
[ὑπάρξω ὑπὲρ τῆς πόλεως, καί μοι εὐορ | κοῦν]τι γ̣[ί]νοιτο ἄμεινον, εἰ δὲ̣
[ἐφιορκοίην, ἐξώλης εἴην αὐτὸς καὶ τἀμά· | ἀναγράψαι] δὲ τό τε ψήφισμα
[τόδε καὶ τὰ ὀνόματα τῶν ὀμοσάντων εἰς | τὸ ἱε]ρὸν τοῦ Ἀπόλλωνος
f
90[τοῦ Δελφινίου . 11 . ]το̣ β̣[ . 15 . τοὺς | δὲ τειχο-]
[ποιοὺς μετὰ τοῦ ἀ]ρ̣χιτέκτονος μ̣[ισθῶσαι τὴν ἀναγρα | φήν. εἰς δὲ]
[τοῦτο ὑπηρε]τῆσαι τοὺς ἐπὶ τῆς δη[μοσίας τραπέζης ἐκ το | ῦ δοθέντος]
[εἰς τὰ τειχ]οποικά. ταῦτα δὲ εἶναι εἰς [φυλακὴν καὶ σωτη | ρίαν τῆς]
[πόλεως. ἔ]δοξε τῶι δήμωι εἰς λεύκωμα ἀναγράψ̣[αι τὸ | ψήφισμα].

La serie di documenti di Mileto tratta dello stanziamento di un politeuma di Cretesi nell’ex territorio di Miunte, giustificato apparentemente da un’esistente oikeiotes e syngeneia fra la città ed i Cretesi (55a, ll 1-2; cf. Sammartano 2007). I Cretesi in questione, provenienti da più città dell’isola, arrivano nel territorio a loro assegnato almeno in due ondate, nella prima delle quali sono presenti politai di Dreros e Milatos (54 F, l. 7).

Elementi istituzionali o altri termini rilevanti: polites (politeia).